Η προπονητική-αγωνιστική διαχείριση, πέρα από τις αρχές της προπονητικής και την αποτελεσματικότητα του προγράμματος που έχουμε σχεδιάσει, θα πρέπει να λάβει υπόψη την νοοτροπία του αθλητή μας. Οι νοοτροπίες μας, διαμορφώνονται από την ανάμειξη των πεποιθήσεων, προηγουμένων εμπειριών και τις αντιλήψεις μας για τις τρέχουσες συνθήκες.

Εκπαιδεύοντας τους αθλητές σχετικά με την σημασία της ρύθμισης των υποκειμένων ψυχοσυναισθηματικών καταστάσεων ένα προπονητικό όραμα από ένα προπονητή με προσωπικότητα, επικοινωνιακές ικανότητες και τεχνογνωσία επιδρά θετικά στις φυσικές, τεχνικές και ψυχολογικές προσαρμογές. Με άλλα λόγια δεν επηρεάζουμε απλώς κάποιες σκέψεις των αθλητών, επηρεάζουμε την βιοχημεία τους. Οι προπονητές που έχουν την ικανότητα να εμπνέουν πίστη, ελπίδα και πεποίθηση, ως οδηγούς για τις προσαρμογές της προπόνησης είναι ικανοί να αλλάξουν την νοοτροπία των αθλητών, προς την θετική κατεύθυνση.

 

Οι νοοτροπίες δεν είναι άκαμπτες και μπορούν να αναδιαμορφωθούν συνειδητά. Οι προπονητές, ως ηγέτες, δάσκαλοι – καθοδηγητές μπορούν να επηρεάσουν θετικά την αθλητική νοοτροπία. Πιο συγκεκριμένα:

1. Με μεθοδολογικά σχεδιασμένες ανατροφοδοτήσεις δεξιοτήτων. Πολλοί αθλητές δεν κατανοούν ότι η εκμάθηση της τεχνικής και ακόμη περισσότερο η διόρθωση της τεχνικής απαιτεί μεγάλο χρονικό διάστημα. Ο προπονητής, εφαρμόζοντας σωστή μεθοδολογία, μπορεί βήμα-βήμα να κερδίσει την εμπιστοσύνη και την υπομονή των αθλητών, που “βλέπουν” και αισθάνονται την τεχνική βελτίωση.

2. Με θετικό επηρεασμό για τις επιλεγμένες μεθόδους προπόνησης. Ο προπονητής αναλύει και ο αθλητής πιστεύει ότι το πρόγραμμα προπόνησης που εφαρμόζει είναι το πιο κατάλληλο για τις ατομικές δυνατότητες- αδυναμίες.

3. Με αλλαγή της νοοτροπίας σε ψυχοπνευματικό επίπεδο, δίνοντας έμφαση στην ατομική του βελτίωση και όχι στην πρωτιά. Ο αθλητής πρέπει να μάθει να λειτουργεί, σε συνθήκες συναγωνισμού, με απόλυτη αυτοσυγκέντρωση. Τον ενδιαφέρει ο κινηματικός του έλεγχος, δηλαδή η σωστή εκτέλεση της αγωνιστικής του τεχνικής. Και με δεδομένο ότι ο αγώνας (χωρίς να εστιάζεται σε πρόσωπο ή πρόσωπα) θα διεγείρει το νευρομυϊκό του σύστημα, έτσι ώστε να εκτελέσει την τέλεια τεχνική με την μεγαλύτερη δυνατή, ελεγχόμενη, διέγερση. Μόνο με αυτόν τον τρόπο, έμμεσα, ο αθλητής μπορεί να διεκδικήσει την νίκη...Αναλύοντας συγκεκριμένες αγωνιστικές συμπεριφορές αθλητών μπορούμε να πούμε:

α. υπάρχει μια μερίδα των αθλητών που η νοοτροπία τους μπορεί να είναι θετική στην διεκδίκηση της νίκης, αλλά να μην μπορούν να διαχειριστούν την ήττα. Και αυτό συμβαίνει όταν δεν γνωρίζουν ότι οι αγώνες έχουν στόχο την ατομική βελτίωση και σταδιακά, μέσω αυτής της βελτίωσης, θα μπορέσουν να διεκδικήσουν την νίκη. Σε κάθε περίπτωση ο αθλητής αν καταφέρει και πετύχει ατομικό ρεκόρ, και αν ακόμη δεν καταφέρει να νικήσει, έχει ήδη νικήσει-βελτιώσει τον εαυτό του...

β. σε αθλητές που κερδίζουν σε περιφερειακό ή εθνικό επίπεδο και δεν μπορούν να ανταποκριθούν σε εθνικό επίπεδο ή διεθνείς αγώνες, αντίστοιχα, υπάρχει η λογική προτιμώ να είμαι πρώτος στο χωριό(περιοχή μου - χώρα μου) παρά δεύτερος στην πόλη(χώρα μου - διεθνές επίπεδο), αντίστοιχα. Η προτροπή του προπονητή θα είναι η συχνή συμμετοχή σε αγώνες με προοδευτική δυσκολία ή η συμμετοχή σε διεθνή μήτιγκ που θα τους δώσει την δυναμική να μάθουν να αγωνίζονται με καλύτερους αθλητές και να μάθουν να ξεπερνούν τον εαυτό τους - χωρίς να τους ενδιαφέρει η θέση...

 

γ. πολλοί νέοι αθλητές δεν γνωρίζουν ότι με την αυτοσυγκέντρωση μπορούν να ελέγξουν την κινηματική συμπεριφορά τους. Το “σφίξιμο” ή η υπερπροσπάθεια ενεργοποιεί πρόσθετους μυς, σε σχέση με τους αγωνιστές μυς, σε οποιαδήποτε αθλητική κίνηση. Η θεωρία της ελεγχόμενης διέγερσης, δηλαδή ο έλεγχος του οργανισμού έτσι ώστε να παραμείνει πιο ήρεμος, σε σχέση με την υπερβολική διέγερση, είναι η απάντηση. Οι υπομέγιστες-ελεγχόμενες προσπάθειες στις προπονήσεις που οδηγούν σε καλύτερες επιδόσεις είναι το πρακτικό εργαλείο του προπονητή για να πείσει τον αθλητή του για την σημασία του αυτοελέγχου και στον αγώνα.

δ. όταν ο αθλητής αισθάνεται ότι μπορεί εύκολα να κερδίσει σε ένα αγώνα και αγωνίζεται συγκεντρωμένος και με λιγότερη προσπάθεια πετυχαίνει καλύτερη επίδοση. Αυτό συμβαίνει και στις προπονήσεις, όταν καλείται να συναγωνισθεί αθλητές με χειρότερη επίδοση μπορεί, π.χ. στους δρόμους ταχύτητας, ξεκινώντας πίσω από τον συναθλητή του να τον φθάσει και τα τον περάσει τρέχοντας πολύ χαλαρά. Συνήθως έτσι πετυχαίνει τις καλύτερες επιδόσεις στην προπόνηση. Το πρόβλημα δημιουργείται στους δύσκολους αγώνες...

ε. ειδικά σε αθλητές που διεγείρονται πολύ στους αγώνες είναι πολύ δύσκολο να ελέγξουν την κινηματική συμπεριφορά τους. Σε αυτές τις περιπτώσεις, πολλές φορές έχει συμβεί, ο/η αθλητής-τρια να έχει κουρασθεί (χωρίς να έχει εξαντληθεί), από προκριματικό-ημιτελικό και να αποδώσει πολύ καλύτερα στον τελικό, όπου παρουσιάζεται με ελεγχόμενη διέγερση, λόγω της προηγηθείσας αγωνιστικής «κόπωσης».

Συμπερασματικά οι προβλέψεις των αθλητών για τους αγώνες τους, που στηρίζονται στην νοοτροπία τους, αν είναι σε θετική κατεύθυνση, δημιουργούν συνθήκες που ευνοούν-ωθούν τα βιολογικά προβλεπόμενα αγωνιστικά αποτελέσματα.